LVGA Kring Friesland

Beste kringleden,

Helaas het Corona virus heeft ook consequenties voor onze kring en dan met name voor het programma van activiteiten, alle lezingen, bijeenkomsten en excursies. Die zijn vanaf nu allemaal vervallen en excursies ed gaan niet door. Hopelijk kunnen we in de herfst weer starten met lezingen ed. Hoe? Dat is ook voor ons nu ook moeilijk in te schatten.

In ieder geval wensen we iedereen sterkte in deze periode en blijf vooral gezond deze zomer.

Namens het bestuur.

De lezingen voor seizoen 2019 – 2020 zijn komen te vervallen…

Het bestuur heeft drukke weken achter de rug, de organisatie van een mineralogisch uitstapje naar Duitsland en op de achtergrond het programma van lezingen voor na de zomer. En weer een gevarieerd programma, met vertrouwde namen en afwisselende onderwerpen. Voor het aankomende voorjaar in 2020 staan de volgende lezingen nog op het programma:

• 18 maart komt Piet van Kalmthout met de verboden mineralen van het Griekse eiland Serifos
• 15 april 2020 Waarom het in de hel stinkt naar zwavel…. Door Salomon Kroonenberg.
• 
• 18 september 2019 Bart de Weerd met een korte lezing over Bergsladen, Zweden, gevolgd door verloting materiaal Geakring leden.
• 16 oktober 2019 Paul Hille over de Cambrische explosie.
• 20 november 2019 Paul van Olm over Sardinië.
• 18 december 2019 korte lezing Peter Koomen over De Milanković-parameters, over de oorzaken van de ijstijden, korte lezing gevolgd door de kerstborrel.
• 18 en 19 januari 2020 Geologie weekend in het Natuurmuseum Fryslân.
• 19 februari 2020 Jan Smit, De gevolgen van de Chicxulub meteorietinslag op KT (Krijt Tertiair) grens.

GEA-junior Cursus gesteenten

Hoe vaak komt het niet voor dat je in een rivier, op het strand, in het zand, op een berg iets vindt dat bijzonder lijkt. Vaak neem je de steen mee, soms liggen ze bij de tent, een vakantiehuisje of gaan er stenen mee naar huis. Maar wat heb je nu eigenlijk gevonden ? Naar het antwoord op deze vraag gaan we op zoek in de GEA-juniorcursus “gesteenten”. Je weet dan min of meer welke stenen je hebt gevonden.

De cursus is op 24 maart in het Natuurmuseum Fryslân en begint om 14.00 uur. Inloop tussen 13.30 en 13.50 uur, zodat we op tijd kunnen beginnen. De  verwachte eindtijd is 16.00 uur. Zo nodig kunnen ouders de kinderen dan ophalen.

Neem vijf “stenen” mee en kom met een eerste antwoord thuis. Een antwoord over soorten gesteenten, mineralen en /of fossielen. Nu zijn er heel veel gesteenten, bijna 5500 mineralen en ook nog eens heel veel fossielen. We doen ons best, maar je snapt dat we niet alles weten, maar je komt vast en zeker dichter bij het antwoord.

Voor kinderen van leden is de cursus gratis. Voor niet-leden zijn de kosten €5,- Worden je ouders (een gezinslidmaatschap) lid dan wordt de €5 in mindering op het contributiebedrag aangebracht. Hebben de kinderen een museumjaarkaart dan die graag bij de balie laten scannen.

Opgave graag zo snel mogelijk: er kunnen 25 kinderen tussen 7 en 14 jaar meedoen. Wie het eerst komt, het eerst maalt. Wie zich al heeft opgegeven, krijgt de mail het eerst, samen met de leden. Reageren voor 18 februari maakt dat je zeker bent van deelname. Daarna krijgen de deelnemers aan vorige cursussen deze mail en mocht er nog ruimte zijn dan komt na een week de cursus op Facebook.

De vorige cursus was overtekend: dus wees er snel bij! Dat voorkomt teleurstellingen.

De deelnemers kunnen zich ook via het volgende e-mailadres opgeven zijlstrakroon@kpnplanet.nl .

Vermeld je naam, je adres, je leeftijd en eventueel je eigen e-mailadres.

Het lijkt ons heel leuk jullie te ontvangen,

Namens het bestuur van GEA-kring Fryslân,

Hendrik Zijlstra

Tijdens het afgelopen Geologisch Weekend kwam ons kringlid Henk Nieuwenhuis met een fossiel ei,  “zou dit een dinosaurus ei kunnen zijn…?”   Menig kringlid boog zich over het kleinood en Henk stelde voor om dit ei maar eens door te zagen. Tenslotte was Klaas met de zaagmachine aanwezig en je kan natuurlijk nooit weten.. Hieronder de resultaten. Henk kon zijn vermoeden versterken door röntgenfoto’s.  Inmiddels heeft een gynaecoloog ook naar de foto’s gekeken, haar mening;  “het zou best een embryo kunnen zijn ”  Helaas heeft ze geen ervaring met Dino zwangerschappen….

Henk heeft dit ei gevonden in de buurt Brignoless in het Zuid Franse departement Var.

Henk: in het jaar 1997 vond ik deze vrij ronde stenen op het land. Op deze zelfde plek heb ik in het grijze zandsteen ook dino botten gevonden, die roodachtige van kleur zijn. De ronde stenen zien er op het eerste gezicht uit als een ei en zijn ongeveer 10 cm. groot. Aan de buitenzijde lijken de stenen voor een deel leerachtig van kleur en structuur en ze zijn ook geheel glad, de rest van de steen ziet er mogelijk door erosie grover uit dus duidelijk minder glad. Het lijkt er het meest op dat die zijde lange tijd is aangetast door vocht.

In één van de doorgezaagde stenen die van binnen heel licht roze van tint zijn, zijn  in het midden kleine donkere vormen te ontwaren die misschien iets met bevruchting te maken zouden kunnen hebben?

Van enkele andere stenen zijn röntgen opnamen gemaakt in het Royal Marsden Hospital in Londen en dan lijkt er duidelijk een embryo in te zitten. Hierbij de afbeelding van zo’n ei waarvan een röntgen foto is gemaakt.

Laatste up-date.

25 jaar dromen dat je misschien wel een dinosaurus ei hebt gevonden… Binnen de kring  Fryslân, gaf de vondst van Henk natuurlijk nogal wat rumoer.  Nou dan wil je natuurlijk ook wel enige zekerheid, dus heeft Henk,  Anne Schulp, (hoogleraar vertebratenpalentoloog)benaderd voor zijn deskundig en kritisch oordeel. De conclusie was; de vindplaats kan kloppen, de ouderdom zou kunnen, maar grote twijfel en naar alle waarschijnlijkheid is het toch geen dino ei..   Zo ontbreekt de gefossiliseerde schaal of resten daarvan. De buitenkant van een dino ei is niet wat je zou verwachten…

De mening van Anne Schulp is dat het toch een concretie moet zijn rondom een kern en door de vele jaren rond zijn geslepen…  Helaas…. zoals men zegt; een ervaring rijker maar een illusie armer. Het blijft een mooi verhaal..

Henk Nieuwenhuis, Jan 2019

Het Geologisch museum weekend van 12 en 13 jan was weer een groot succes. Meer dan 1000 bezoekers!

Vele kinderen met ouders of opa’s en oma’s kwamen langs. Maar ook geologie geïnteresseerden en Gea kring Friesland leden kwamen langs op dit sfeervolle en vooral gezellige weekend. Voor kinderen waren er een aantal activiteiten en dus erg druk bij het goudpannen, gipshakken of het schilderen van de gips-ammonieten. Menig kind verliet het museum met aanwinsten als fossielen, mineralen, creatieve knutsels of   “hoofdprijzen “  gewonnen met het draaiend rad.

De publiekstrekker was de in bruikleen van Naturalis, Leiden, opgestelde 6 meter lange fossiele Mosasaurus.

Rondom deze Mosasaurus een aantal vitrines vol met fossielen.  Ieder vitrine was een geologisch periode dus van Precambrium tot het Holoceen. Door deze opstelling weren alle tijdperken duidelijk en leerzaam gepresenteerd.   Onvoorstelbaar wat voor museale stukken door de leden beschikbaar waren gesteld. Top en dank!  Zelden krijg je de kans om van dichtbij al dit moois te bewonderen. En natuurlijk pittig gekruid met spectaculaire anekdotes over zoektochten en expedities om al dit moois te verzamelen. Vraag van een bezoeker: ” hoe vind je dit nu allemaal…”  Volgens de ervaringsdeskundigen zijn er twee voorwaarden cruciaal A:  beginners geluk… en B:  een sanitaire stop levert soms ook een top-vondst op..  Dus wie weet..

Natuurlijk was het ook weer mogelijk om je zwerfstenen ed door te laten zagen en te polijsten. Maar ook om je  vondsten te laten determineren, aan deskundigheid geen gebrek.  Een stevig team was aanwezig met het prepareren van fossielen, tips en methoden om te conserveren werden uitgewisseld. Een verrassing was wel het doorzagen van een dinosaurus ei van Henk Nieuwenhuis en inderdaad was het embryo zichtbaar. Zie verslag en foto’s.

Bij dit geslaagde weekend behoort ook een organisatie die stevig staat, catering door oa eigen leden, ondersteuning vanuit het Natuurmuseum Friesland, ons bestuur etc ect maar bovenal al die leden die tijd energie en materiaal beschikbaar stelden. Op naar het volgende weekend!