Kringnieuws Januari 2016
In dit nummer onder andere:
* Bericht van de voorzitter
* Opening van het nieuwe seizoen
* Geologisch weekend Kring Fryslân
* Wat is de Minerals foundation?
* Oproep: hulp voor het geologisch weekend gevraagd
* Overzicht van deelnemers met activiteit tijdens het geologisch weekend
* Verslag excursie naar de Poitou
* Excursie naar de Piesberg
* Overzicht van mineralen en fossielen voorjaarsbeurzen
* Lezingen overzicht Kring Frylân voor het seizoen 2015-2016
Bericht van de voorzitter
Het is al weer halverwege het bestuursjaar 2015/2016. Voor mij is het erg snel gegaan. Kerst staat voor de deur en in januari wordt het weer lichter en verdwijnt de somberte langzaam. We kunnen tevreden terug kijken op de eerste helft.
Er waren leuke lezingen uit eigen kring. Richard heeft zijn ervaringen en avonturen in Amerika met ons gedeeld, Wietse en Hendrik de Jong hebben vakantie-belevenissen verteld en met mooie foto’s geprobeerd ons jaloers te maken en tenslotte heeft Hendrik Zijlstra ons laten weten hoe vulkanisme de Azoren vormt en afbreekt. Als ik dit schrijf staat er nog één lezing op het programma. Anne Schulp houdt een update over de T-rex in Leiden. Daar ben ik erg benieuwd naar. Na de lezing houden we een kerstborrel, waarvan ik zeker weet dat het gezellig zal worden.
Er is in oktober een zeer geslaagde excursie naar Poitou geweest. Onder de bezielende leiding van Tjerk Veenstra. Auto’s zwaar beladen met ammonieten en met tevreden inzittenden keerden na een weekje huiswaarts.
Het bestuur heeft het de afgelopen maanden druk gehad ( en dat hebben we nog steeds ) met de voorbereiding van het geologisch weekend. Vooral het verplaatsen van de datum van 16/17 naar 23/24 januari heeft voor problemen gezorgd. Dat verplaatsen was helaas nodig vanwege een dubbelboeking in het eerste weekend in het natuurmuseum. Gelukkig kon iedere standhouder met ons mee verhuizen. Het hoofdthema van het weekend is : METEORIETEN. Er worden vijf collecties meteorieten ten toon gesteld. Het planetarium Eise Eisinga en de sterrenwacht Burgum behoren tot de standhouders en ook de Minerals Foundation is van de partij. Bovendien hebben we een opblaasbaar planetarium van de Rijks Universiteit Groningen kunnen charteren. Het natuurmuseum is zo genereus om de huur van 700 euro voor haar rekening te nemen. Hulde!
We zijn erg blij met het aanbod van Henk Nieuwenhuis om drie keer per dag een verhaal te houden over meteorieten. Natuurlijk zijn er ook dit jaar weer veel kinderactiviteiten. Aan de voorbereiding en de standhouders zal het niet liggen. Nu het publiek nog. We hopen velen van u te mogen ontmoeten.
Op 17 februari houdt emeritus hoogleraar sterrenkunde Henny Lamers een lezing met de titel; Hallo is daar iemand? Speuren naar leven in het heelal. Met zijn bevlogen vertel trant zal dat een onvergetelijke avond worden.
Paul Hille neemt ons op 16 maart mee naar de tijd van de trilobieten. Ook hij weet ons iedere keer weer zeer te boeien.
De laatste lezing dit jaar wordt op 20 april gehouden door Paul Mestrom. Dit wordt een verhaal over het Binntal in Zwitserland.
De laatste activiteit van dit jaar is een dagexcursie naar Piesberg op 16 april 2016. Elders in deze nieuwsbrief wordt hier verder op ingegaan.
Ik wens u een voorspoedig 2016 en hoop u op veel van onze activiteiten te zien.
Harm Wieringa.
Opening van het nieuwe seizoen: de eerste kringavond.
Op de eerste kringavond op 16 september was er tijdens het tweede deel van de avond gelegenheid om onder het genot van een hapje en een drankje vondsten en vakantie verhalen uit te wisselen en even bij te praten.
Ook was er een verloting van materialen van de families De Boer en Van der Mark. Ieder kon tegen een klein bedrag een lootje kopen en iets van zijn/haar gading uitzoeken.
Een gezellige avond met een opbrengst voor de kring van € 135,-.
Geologisch weekend Kring Fryslân
De GEA kring Fryslân organiseert in samenwerking met het Natuurmuseum Fryslân weer een geologisch weekend. Dat gebeurt op 23 en 24 januari 2016 in het Natuurmuseum Fryslân aan het Schoenmakersperk 2 in Leeuwarden.
Het hoofdthema van het Geologisch weekend op 23 en 24 januari 2016 is RUIMTESTENEN. U komt daar oog in oog te staan met meteorieten die bijna even oud zijn als de aarde, 5 miljard jaar! Elke dag wordt de aarde bestookt met 40 ton ( 40.000 kilo) materie uit de verre ruimte, het meeste dwarrelt als stof naar beneden. U heeft zelf vast ook wel eens zo’n kort, lichtend spoor aan de hemel gezien, we noemen dat een vallende ster. In werkelijkheid is dat een meteoor, niet groter dan een zandkorrel die door de hoge snelheid verdampt in de aardatmosfeer, met een lichtend spoor als gevolg.
Maar ook grotere stukken steen en ijzer slaan regelmatig in op aarde. Daaronder bevinden zich zeer bijzondere exemplaren die bv aminozuren bevatten, de bouwstenen van het leven op aarde. Tijdens dit geologisch weekend kunt u tientallen unieke meteorieten bekijken en u kunt er zelfs een in uw hand nemen. Bedenk dan dat u met een stukje materie uit de ontstaanstijd van ons zonnestelsel staat!
Naast deze collectie zeldzame meteorieten, in Nederland zijn er maar 5 gevonden, zijn er stands met fraaie gesteenten, mineralen, kristallen en prachtige fossielen te bekijken en zijn er ook te koop. Voor mensen die erg geïnteresseerd zijn is er op beide dagen drie keer per dag een verdere uitleg over meteorieten. Deze uitleg van ongeveer 20 minuten vindt plaats in de filmzaal en word gegeven door Henk Nieuwenhuis, oud conservator van het planetarium in Franeker.
Het planetarium zelf zal ook met een stand aanwezig zijn. Er zal o.a. een meteoriet van ruim 12 kilo tentoongesteld worden. Ook de sterrenwacht uit Burgum zal zijn opwachting maken met een collectie meteorieten. Natuurlijk kunt u bij de bestuurstafel ook informatie krijgen over de stichting Geologische Activiteiten kring Fryslân en u kunt het Natuurmuseum bekijken.
Dit weekend is niet alleen interessant voor volwassenen, ook kinderen kunnen uitgebreid aan hun trekken komen. Zo kunnen zij mineralen en fossielen uit gips hakken en vuursteen bewerken op de manier zoals de vroege mens dat deed. Ook is er een draaiend rad met allerlei leuke cadeautjes. Medewerkers van het museum hebben een aparte speelhoek waar proefjes gedaan kunnen worden gedaan en waar geknutseld kan worden.
Ook is er een mobiel planetarium aanwezig waarin kinderen en volwassenen een planetariumshow kunnen bijwonen over de sterrenhemel en het zonnestelsel.
Het spreekt vanzelf dat wij u graag zien op 23 en 24 januari 2016.
Wat is de Minerals Foundation?
Voor het eerst zal de Minerals Foundation aanwezig zijn tijdens het geologisch weekend. Voor sommige kringleden al een bekende stichting, voor anderen een gelegenheid voor een eerste kennismaking.
De Minerals Foundation heeft als doel het verzamelen, delen en ter beschikking stellen van informatie die gerelateerd is aan mineralogie. D.m.v. het aanbieden van een database van minerale vindplaatsen, de Field maps, maken ze het zoeken voor jong en oud toegankelijker.
De Field maps bevatten alle relevante gegevens die bij een mineralen vindplaats horen, zoals coördinaten, routebeschrijving, geologie en mineralogie.
Deze Field maps zijn gekoppeld aan een forum. In dit forum kan iedereen op een laagdrempelige manier kennis en ervaringen met elkaar delen. Denk hierbij aan het plannen van zoektochten en de daarbij horende verslaglegging, foto’s van locaties en mineralen.
Door deze unieke koppeling kan de stichting de gevraagde informatie snel, duidelijk en eenvoudig aanbieden.
Bovenstaande tekst is overgenomen van de site van de Minerals Foundation www.mineralsfoundation.eu
Hier even een kijkje nemen levert interessante informatie op.
Oproep: hulp voor opzet van het geologisch weekend.
De opzet en organisatie van het geologisch weekend rust nu voor een groot deel op de schouders van het bestuur van de kring.
Op zich geen probleem, maar het kost toch redelijk wat tijd om, naast je taak als bestuurslid, het geologisch weekend er ook ‘even’ bij te doen.
We zouden als bestuur graag zien dat er een aparte werkgroep komt die het weekend voorbereid, en met ideeën komt om er een aantrekkelijk en gevarieerd aanbod van te maken.
Een werkgroep van 4 personen zou een goed uitgangspunt zijn.
Heeft u hier belangstelling voor maak dit dan kenbaar bij het bestuur. Dit kan tijdens het geologisch weekend, maar ook door dit aan te geven bij de voorzitter.
En, wilt u eerst meer weten? Vragen staat vrij natuurlijk!
Hieronder ziet u een overzicht van de deelnemers met hun activiteit tijdens het geologisch weekend
Y. vd Driest en R. Penning: Hebben een gezamenlijke tafel waarop ze fossielen gaan prepareren.
He. Wieringa: Maakt zelf sieradenkettingen en gaat deze tonen en verkopen
A. Idsardi: Toont dit weekend haar verzameling meteorieten
W en A. Smit-Hofmeester Tonen mineralen en zijn bezig om sieraden te ontwerpen en te maken / verkopen
J en M. de Groot-van Tooren Tonen een expositie van hun collectie uit het Mineralogisch museum Grou
H. Zijlstra Toont een deel van zijn mineralencollectie en laat een aantal van kleur veranderende mineralen zien.
R. de Haan Laat fossielen zien en de opgraving in America van de wereldberoemde T- rex
T. Veenstra Toont een collectie ammonieten
J. Verburgh Tonen en prepareren van fossielen
G. de Rover Tonen en prepareren van fossielen
T. Westra-Kiemel Verzorgt de verkooptafel van onze kring, met de grabbelton
H. de Jong Toont een kleine collectie vuursteen en fossiel bot
H. Wieringa Bemenst de bestuurstafel en toont een collectie fossiel bot
K. Drint en P. Hofstee Tonen en zagen van zwerfstenen,
G. van Dijk en J.v.d. Velde Vertegenwoordigen de Zwerfstenengroep met een collectie stenen
H. Nieuwenhuis en D. Vroet Tonen zeldzame collecties meteorieten. Vertegenwoordigen de sterrenwacht Burgum
H. Nieuwenhuis Verzorgt drie maal per dag een lezing
J. Schaafsma en eega Verzorgen een kinderactiviteit in de vorm van gips hakken
Draaiend rad Vier maal per dag zijn hier prijzen te winnen in de vorm van mineralen en fossielen
Deelnemers van buiten de kring:
Minerals Foundation Zie de overige info in deze nieuwsbrief. De Min. Found. verzorgt per dag een lezing.
E. Mols Een educatieve workshop vuursteen bewerking. Zelf aan de slag als Neandertaler…..
J. de Boer Toont een collectie schelpen
GEA Drente Zijn aanwezig om hun kring te promoten
Kristal Groningen Zijn aanwezig om hun vereniging te promoten
Rijks Universiteit Groningen Aanwezig met een mobiel Planetarium. Hierin kun je het universum ‘beleven’
Natuurmuseum Friesland Verzorgen een kinderactiviteit
Planetarium te Franeker Promoot het museum en tonen een meteoriet
Catering door de leden Jel-An Burg, Henny den Hartog , Corrie Kruiswijk en Heleen Wieringa.
Excursie naar de Poitou
De afgelopen herfstvakantie 2015 kwam er het toch van. Met z'n achten naar de Poitou. Om vijf uur zaterdagochtend ontmoetten we elkaar, Johan Schaafsma, Rein Visser, Rian Penning, Yma vdd Driest, Jan Verburgh en ondergetekende bij de Macdonalds in Joure, en 12 uur later kwamen we met drie auto's aan bij de gehuurde Gite in la Grimaudière waar we met een welkomstdrankje hartelijk werden ontvangen door de eigenaar en zijn vrouw. Na even appen met Wietse en Anja , die in twee dagen naar Airvault waren gereisd, kwamen ook zij met hun camper, en waren we compleet. De kookbeurten waren thuis al ingedeeld dus Rian kon aan de slag. De bedden waren comfortabel, en na zo'n reis hadden we geen moeite met slapen.
Zondag is de dag waarop in de groeve van Airvault niet wordt gewerkt en aangezien er 4 weken daarvoor een pakweg 50 meter afwateringssleuf was gegraven in het oude gedeelte van de groeve, in de fossielrijkste Toarcien laag, waren de verwachtingen hoog.
Het kostte ons wel een uur om daar te komen, want de toegangsweg die ik nog kende van drie jaar geleden, bleek verdwenen en opgenomen in het nieuwe deel van de groeve. Afijn , met wat omwegen en een heerlijk zonnetje zijn we toch op de goede plek beland en hoewel vriend Sietse van der Spoel hier drie weken geleden een vracht fossielen uit had gehaald,hebben wij hele mooie vondsten gedaan,een paar nautilussen, en grotere ammonieten, waaronder Haugia soorten, en de meest voorkomende Harpoceras soorten. Uren hebben we hier lekker zitten hakken , met wat groter hakmateriaal hadden we nog meer kunnen vinden, maar de grote voorhamers hadden we vanwege de afstand bij de auto achtergelaten en het gewicht aan materiaal op de terugweg was nu al moordend. Later op de dag zijn we op de terugweg nog langs een kleine Bajocien groeve gereden waar een enkele Cadomites en wat gastropoden gevonden werden.
Yma kookte Wat Ab thuis al had gemaakt ( nog bedankt Ab).
En ook 's avonds was het gezellig.
Maandag bezochten we de velden rondom Noize, hier ligt het op zich rijke Callovien aan de oppervlakte en in de loop van de jaren hebben we hier mooie vondsten gedaan. Maar ja, de omstandigheden moeten goed zijn en als een veld braak ligt , of er is net ingezaaid, of vroeger bouwland is nu grasveld, dan is er weinig te halen, en zo was het nu. We brachten nog even een bezoekje aan de weduwe van Monsieur Germond, die fantastische bevriende boer die ons in het verleden verwende door de stenen op zijn veld voor ons bijelkaar te ploegen. Een leuk weerzien!
In de boven het Callovien gelegen Oxfordien hebben we nog wat fossiel hout gevonden en Rein, met zijn scherpe oog voor steentijd materiaal vond zowaar enkele artefacten.
Na het zoeken in een bult met van het veld verzamelde stenen met enkele vondsten, na weer een zonnige dag terug naar de gite , Waar Johan aan de slag kon in de keuken.
De avond was weer gezellig.
Dinsdag vertrokken we naar Niort en omgeving, hier is de ondergrond op enkele plaatsen erg rijk aan fossielen , maar je bent afhankelijk van graafactiviteiten en al jaren ligt dat hier nu stil. Ook een oude groeve in de buurt die ooit dichtgegooid werd met vaak fossielrijk materiaal , leverde nu niks. Op weg naar de groeve bij Nanteuil, was nog een storthoop die veelbelovend was , alhoewel we duidelijk niet de eersten waren die hier zochten, maar in verband met het krijgen van de benodigde toestemming moesten we voor 12 uur in de groeve zijn , dus eerst maar doorgereden. In Nanteuil werden we weer vriendelijk ontvangen, we mochten de auto's de groeve inrijden, dus geen gesjouw met voorhamers. 
De kraanmachinist kwam na zijn ( in Frankrijk altijd lange ) lunchpauze ons vertellen dat op de plek waar we net een paar prachtige ammonieten uit de wand hadden gehaald, wetenschappelijk onderzoek werd gedaan, we moesten aan de andere kant van de groeve gaan zoeken. Even later kwam hij met zijn kraan aanrijden om hele brokken steen te verplaatsen, die hij vervolgens voor ons uit elkaar ging beitelen met een andere machine. Klasse! We hebben hem een fooi gegeven, en toen wij uitgezocht waren, wilde hij met alle genoegen nog eens met zijn kraan komen, maar we hadden genoeg arbeid verricht .
In deze groeve vind je Bathonien, Bajocien en Callovien lagen, en de groeve leverde interessante ammonieten op zoals Stephanoceras, en vooral het mooie gidsfossiel Teloceras blagdeni.
s ‘Avonds hadden Wietse en Anja het culinaire hoogtepunt voor ons: eendenborst. En het was weer gezellig.
Woensdag was de dag van het Oxfordien. Het was vrij mistig en we zochten op de velden bij Frontenay. Het vinden van ammonieten is hier nooit moeilijk en hoewel het gebied waar het Oxfordien hier dagzoomt, erg groot is, zochten we op een veld toch in totaal een paar kilo aan kleine ammonietjes bij elkaar. Kenmerkende soorten: ochetoceras en perisphinctes soorten.
Later op de dag leverden dezelfde lagen bij Cherves niet veel op. Bij deze plaats ligt een oude groeve die ingericht is als geologisch monument waar de scheidslijnen tussen Bajocien, Bathonien en Oxfordien zijn aangegeven.
Jan had voor ons de zuurkool 's avonds vergezeld van zijn onuitputtelijke verhalen en dus was het weer gezellig .
Donderdag ietsje druilerig, en een langere reis naar Grand Pressigny, om daar eens te kijken of wij ook artefacten zouden kunnen vinden. Eerst het museum bezocht , zeer de moeite waard, met veel paleolitische en neolitische artefacten . Weinig over het mesoliticum vond Rein, die als artefactenman toch aardig aan zijn trekken kwam. We hadden nog een kaart met daarop aangegeven waar nederzettingen waren geweest, en besloten in groepjes van twee te gaan zoeken op diverse plaatsen. Yma kwam er achter dat er meerdere plaatsen met dezelfde naam in Frankrijk zijn, en was de weg even kwijt, maar uiteindelijk troffen we elkaar weer en kon Rein kilo's vuursteen doorzoeken en hield enkele afslagjes over.
Nog heel veel walnoten gezocht en toen mocht ik koken en wederom was het 's avonds gezellig.
Vrijdag was uiteindelijk een rustdag. Enkelen hebben nog geprobeerd de groeve in Airvault binnen te gaan , maar er was te veel activiteit. Anderen hebben nog even wat velden bezocht, en meer noten verzameld, en samen hebben we geluncht in het café in la Grimaudière ter afsluiting va een heerlijke gezellige week zoeken.
Tjerk Veenstra
Excursie naar De Piesberg
De volgende excursie zal een dagexcursie zijn op zaterdag 16 april 2016 naar De Piesberg in Wallenhorst / Duitsland. (omgeving Osnabrück)
Afgelopen herfst zijn een paar kringleden van Fryslân mee geweest naar deze groeve met de kring Drenthe. De zoeklocatie was dusdanig goed dat we besloten hebben om ook zelf als kring een excursie uit te zetten naar deze groeve.
In de groeve zijn met name plantenfossielen uit het Carboontijdperk te vinden. In de wand zijn de kolenlagen te zien. Vlak boven de kolenlaag bevindt zich een laag met plantenfossielen (varenachtigen). Onder deze laag zit een wortel laag waarin o.a. stukken van boomstammen (calamites) te vinden zijn.
Opgeven voor deze excursie kan tot 5 april bij de secretaris: Anja Hofmeester secretaris@geologiefriesland.nl
Overzicht van mineralen en fossielen voorjaars beurzen:
12 – 14 februari Mineralogica Hengelo 2016
Bornsestraat 400, 7556 BN Hengelo Van der Valk Hotel Hengelo Van 10.00 tot 17.00 uur
5-6 maart Mineralenbeurs Rijswijk
Volmerlaan 12, 2288 GD Rijswijk Beurshal: De Haaglanden vh. Darling Market Van 10.00 tot 17.00 uur
12 maart Fossielenbeurs Ede
Galvanistraat 13, 6716AE Ede (in het ROVS) Van 10.30 tot 16.00 uur
19 maart Mineralen- en Fossielenbeurs Zwijndrecht
Develsingel 5, 3331 LD Zwijndrecht Develsteincollege Van 10.00 tot 17.00 uur
26 maart Mineralenbeurs Hoevelaken
Koninginneweg 1, 3871 JZ Hoevelaken EURETCO Van 10.00 tot 17.00 uur
28 maart Mineralen- en Fossielenbeurs Groningen
Donderslaan 161, 9728 KZ Groningen Sporthal de Brug Van 10.00 tot 17.00 uur
2 april Haagse Mineralen- & Fossielenbeurs
Churchillplein 10, 2517 JW Den Haag, World Forum Convention Center Van 10.00 tot 17.00 uur
10 april Mineralen- en Sieradenbeurs Eindhoven
Lievendaalseweg 3, 5652 SB Eindhoven, Gemeenschapshuis De Lievendaal Van10.00 tot 17.00 uur
16 mei Nationale Zilverdag Schoonhoven
2871 Schoonhoven, Buitenmarkt Schoonhoven Van 10.00 tot 17.00 uur
GEA Kring Fryslân lezingen seizoen 2015 – 2016
17 februari Hallo is daar iemand? Speuren naar leven in het heelal door Henny Lamers
16 maart Trilobieten door Paul Hille
20 april Zwitserland. Het Binntal door Paul Mestrom
De kringavonden worden in principe gehouden op de derde woensdag van de maand in het Natuurmuseum.
Het Natuur museum Fryslân in Leeuwarden is open vanaf 19.30 uur.
Adres Schoenmakersperk 2, 8911 EM Leeuwarden.
|
Collectieve ongevallenverzekering GEA Wie is verzekerd? De kringleden en hun gezinsleden , hieronder worden verstaan echtgeno(o)t(e), geregistreerd partner en inwonende kinderen. Wanneer verzekerd? Tijdens activiteiten die onder toezicht van de stichting GEA worden verricht. Ook tijdens de reis naar en van de locatie waar de activiteiten plaats vinden is men verzekerd. Waarvoor verzekerd? € 7.500 bij overlijden € 15.000 (max) bij blijvende, volledige invaliditeit |
|
Bestuurssamenstelling GEA Kring Fryslân januari 2016 Voorzitter : Harm Wieringa voorzitter@geologiefriesland.nl 058-28 87 071 Secretaris : Anja Hofmeester secretaris@geologiefriesland.nl Penningmeester: Jan van der Velde penningmeester@geologiefriesland.nl Algemeen lid: Reinder Visser Algemeen lid: Wiepkje Hagen Secretariaat: Anja Hofmeester, Jan Flintermanlaan 14, 9269 VW Veenwouden. Ledenadministratie: Jan van der Velde De kringavonden worden gehouden op de derde woensdag van de maand in het Natuurmuseum, Schoenmakersperk 2 te Leeuwarden. De deur is open om 19.30 uur. Het museum verzorgt de koffie en thee. De bijdrage per avond is € 1,00 en dan kunt u twee maal koffie of thee nemen. Uw bijdrage kunt u doneren in het potje wat op de balie in het atrium staat. Frisdrank is tegen betaling te verkrijgen uit de automaat. |
