Gesteenten excursie naar Noorwegen.
Na een heel jaar Oslo-gesteenten te hebben bestudeerd met onze Schokland studiegroep gesteenten wilden we ook wel eens ter plekke gaan kijken. In juni zijn we met een enthousiast gezelschap naar Noorwegen vertrokken.
Het was een leerzame en vooral gezellige week.
Als je hier in Friesland een zwerfsteen uit het Oslo-gesteente vindt is dat toch een reden voor een vreugde dansje, want al is een Rhombenporfier gemakkelijk te herkennen in het veld, zeldzaam zijn ze hier wel.
Onder de bezielende leiding van Berend Jan Grotenhuis en gewapend met een van zijn hand komend 70 pagina’s tellende excursiegids met prachtige geologische kaarten gingen wij op pad. Dagelijks bezochten wij 5 á 6 vindplaatsen .
De vindplaatsen van soms exclusieve gesteenten waren niet altijd gemakkelijk te vinden. Een actuele hulp zijn vaak de “werken aan de weg” of wegdoorsnijdingen. Maar we bezochten ook verschillende groeves met specifieke gesteenten. Stevige wandelingen van een uur waren er ook, je moet tenslotte wat over hebben voor bijzondere vindplaatsen van Rhombenporfieren ed.
Rhombenporfieren vonden wij met onderlinge verschillen in aantal en vorm van de zgn. eerstelingen die typerend zijn voor elke soort. Voor de kenners de bekende onderverdeling in RP1 t/m RP13. Prachtig waren ook de syenieten nabij Larvik (larvikiet).
Wat hebben we er nu van geleerd van deze boeiende ervaring en excursie?
Het gebied is slechts 70 bij 200 km maar de verscheidenheid is zo enorm groot dat we met respect naar de Oslo regio zijn gaan kijken. Een Larvikiet en een Rhombenporfier wat een gebied beslaat van respectievelijk 1700 en 1400 km2 is nog wel eens tegen te komen in Friesland. Maar als je het bijv. hebt over een Grorudiet wordt dat anders, die komt slechts voor in een paar vierkante meters! En zo zijn er tal van gesteenten die maar in een zeer beperkt gebied voorkomen en toch zijn getransporteerd door het ijs en af en toe in Friesland te vinden zijn.
Natuurlijk sleep je weer van alles mee en de auto hing enigszins scheef…. Een 50 tal gesteente monsters, deze kunnen ons bij een eventuele vondst in Friesland helpen bij de determinatie en juiste naamgeving.
Als algemene conclusie kun je verder stellen: hoe meer als je ergens iets van weet, hoe meer je beseft hoe weinig je weet!
Met vriendelijke groet, Wouter Schothorst.
