20 november 2019 Paul van Olm over Sardinië.

In mijn lezing over Sardinië ga ik in op de vele schitterende kanten van dit fascinerende (ei)land. Niet alleen de geologie komt aanbod, maar ook de prehistorie en de jongere geschiedenis. Geologisch heeft Sardinië heel veel te bieden. Sardinie geologisch kaartje

Het eiland heeft een Hercynisch basement met in het Noorden grote graniet intrusies, maar ook metamorfose en zelfs ofiolieten kunnen we er aantreffen. Paleozoïsche sedimenten komen in de twee lobben in het Zuiden voor, dit is het gebied van niet alleen de oude fossielen als stromatolieten en trilobieten en o.a. graptolieten, maar ook is hier de -indertijd- grootste Europese mijnbouw ontwikkeld.

Er zijn 7 grote mineralogische vormingsfasen geweest met hydrothermale aanrijking.

Dat leidde tot de grootste zilvermijnen van Europa, al in de Romeinse tijd, maar ook andere metalen koper, zink, tin, lood werden er gedolven, tot na WOII de gehele mijnbouw instortte. De talloze mijnen zijn nu een toeristische attractie geworden.

 

 

 

Het Mesozoïcum wordt vertegenwoordigd door het karstgebergte in het Midden Oosten van het eiland. Hier deed de Universiteit Utrecht 10 tallen jaren paleontologisch onderzoek aan de (laat Pleistocene) eilandfauna die in één van de beroemdste karstgrotten van het eiland gevonden is. Francien Braber één van de oud medewerkers van dr Sondaar (de betrokken Utrechtse paleontoloog – helaas overleden in 2003) leidde ons rond in de nog geheel intacte opgraving in de grot.

De plaattektoniek speelt in de ontwikkeling een grote rol, niet alleen bij de Hercynische gebergtevorming, maar ook bij de ongelofelijke snelheid waarmee het blok Sardinië/Corsica zich in het Tertiair bewogen heeft om in een paar miljoen jaar een “reis” van honderden kilometers te maken grenst aan het ongelofelijke.

Een gevolg van die snelle beweging was dat de aardkorst tot op grote diepte opengescheurd werd waardoor gigantische hoeveelheden lava over het eiland in de vorm van basaltplateaus en pyroklastische afzettingen werden afgezet. Ook werd toen de grote centrale vlakte, de Campidano, gevormd. Nu het agrarische hart van dit verder niet erg vruchtbare eiland.

Het Thyrrenien (eigenlijk een midden-ijstijd vergelijkbaar met het Noord-Europese Eemien) vinden we op vele plaatsen langs de kust in de vorm van een hoge (10 m) terrasafzetting boven het strand gevuld met de gewone toerist.

Naast bovenstaande wil ik ook nog ingaan op de geschiedenis van de mijnbouw, de boeiende prehistorie van de trotse Nuraghi (de oorspronkelijke) bewoners die jarenlang de Romeinen buiten de deur wisten te houden. Waar heb ik dat meer gehoord? Asterix ?

tot 20 november, Paul van Olm