Kwik en Kwikmineralen … onverkwikkelijk? Door Piet van Kalmthout
Kwik is een bijzonder metaal. Het is het enige metaal dat bij kamertemperatuur vloeibaar is. Kwik werd vroeger veel gebruikt in allerlei meetinstrumenten, waarvan de thermometer, de barometer en de bloeddrukmeter de meest bekende zijn. Bekend is ook het amalgaam waar de tandarts de kiezen en tanden mee vulde. Ook nu nog wordt kwik gebruikt, bijvoorbeeld als kwikdamp in TL- en spaarlampen, reden waarom deze bij het chemisch afval moeten worden gedeponeerd. Kwikdampen zijn namelijk giftig, vooral voor het zenuwstelsel en de nieren. In de natuur, zowel op het land als in de zee, komt kwik overal in zeer geringe hoeveelheden voor, waarbij bepaalde organismen (zoals vissen, schaaldieren en paddenstoelen) de kwik opnemen en het omzetten in het zeer giftige dimethylkwik.
Op een beperkt aantal plekken in de wereld kan kwik in grote hoeveelheden worden gewonnen. Een van die plaatsen is Almaden in Spanje. Kwik komt daar vooral voor als cinnaber, kwiksulfide, maar ook gewoon als zuivere druppels in het gesteente.
Tijdens de lezing wordt ingegaan op de eigenschappen van kwik en op toepassingen ervan. Uiteraard komen ook de giftige eigenschappen van kwik ruimschoots aan bod. Een beperkt practicum zal plaatsvinden.
Vervolgens wordt de vindplaats Almaden in Spanje uitgebreid besproken en tot slot zullen een aantal mineralen die kwik bevatten worden getoond.
Een bijzondere lezing die behoedzaam zal worden gehouden.
